Foto: LivingFrames
De maanden november en december zijn feestelijke tijden vol tradities, maar voor veel kinderen kan deze periode ook stressvol en overweldigend zijn. Dit geldt in het bijzonder voor kinderen die van nature gevoeliger zijn en sneller overprikkeld raken. De drukte, de verwachtingen en de constante prikkels kunnen leiden tot angst, frustratie en zelfs lichamelijke klachten. Het is belangrijk om te begrijpen hoe deze stress ontstaat en vooral hoe we kinderen kunnen ondersteunen om deze periode op een positieve manier te ervaren.
Oorzaken van Stress bij Kinderen
1. Overprikkeling: De feestdagen worden vaak gekenmerkt door drukke omgevingen, felle kleuren, luide muziek en veel sociale interacties. Voor gevoelige kinderen kan dit overweldigend zijn.
2. Veranderingen in Routine: Tijdens de feestdagen wijken de dagelijkse routines vaak af. Dit kan leiden tot onzekerheid en spanning bij kinderen die gebaat zijn bij voorspelbaarheid.
3. Verwachtingen en Druk: Kinderen voelen vaak de druk om te voldoen aan verwachtingen, zowel van hun ouders als van zichzelf. Dit kan betrekking hebben op cadeaus, schoolprestaties of sociale activiteiten.
4. Emotionele Belasting: De feestdagen kunnen ook gevoelens van verdriet of gemis oproepen, vooral als een kind te maken heeft met veranderingen in de gezinssituatie, zoals een scheiding of het verlies van een geliefde.
Herkenning van Stress bij Kinderen
Het is belangrijk om te weten hoe stress zich kan uiten bij kinderen. Symptomen kunnen onder andere zijn:
- Prikkelbaarheid of snel boos worden
- Teruggetrokken gedrag
- Slaapproblemen
- Verlies van eetlust of juist overeten
- Klachten zoals buikpijn of hoofdpijn
Tips om Overprikkeling Tegen te Gaan
Hier zijn enkele praktische tips voor ouders en verzorgers om overprikkeling bij gevoelige kinderen tijdens de feestdagen te verminderen:
1. Creëer een Rustige Ruimte: Zorg voor een speciale plek in huis waar het kind zich kan terugtrekken wanneer het zich overweldigd voelt. Deze ruimte kan gevuld zijn met rustige activiteiten zoals boeken, kleurpotloden of zachte muziek, of lekker gezellig met veel kussens, knuffels en allerlei sensorische materialen.
2. Beperk het Aantal Activiteiten: Probeer de agenda niet te vol te plannen. Kies enkele belangrijke evenementen en geef kinderen de ruimte om deel te nemen op een manier die voor hen prettig is. Keuze bieden tussen activiteiten of binnen een activiteit kan ook het gevoel van autonomie versterken, wat kan helpen om minder spanning te ervaren tijdens drukkere perioden.
3. Introduceer Voorbereiding: Praat van tevoren over wat ze kunnen verwachten tijdens de feestdagen. Bespreek de plannen, de mensen die ze zullen ontmoeten en de activiteiten die zullen plaatsvinden. Dit helpt om angst voor het onbekende te verminderen.
Voor veel kinderen kan een visueel schema rust bieden. Door zo'n schema op te delen in een sectie voor elk gezinslid, wordt dit vaak beter opgenomen en het gevoel van samenhorigheid versterkt.
4. Dagelijkse Routine Handhaven: Probeer zoveel mogelijk de dagelijkse routine te behouden. Dit biedt structuur en veiligheid voor het kind, wat hen helpt om zich meer op hun gemak te voelen. Voorspelbaarheid brengt rust en voor sommige kinderen kan het gebrek hieraan erg veel spanning opleveren.
5. Neem Pauzes: Plan regelmatig momenten van ontspanning in. Dit kan een wandeling zijn, tijd doorbrengen met een huisdier, of samen een rustige activiteit doen zoals puzzelen of knutselen. Leg in de activiteiten die je samen doet echt de nadruk op verbinding. Een kind kan zichzelf hier écht aan opladen.
6. Communiceer Openlijk: Moedig kinderen aan om te praten over hun gevoelens en zorgen. Luister actief en bied geruststelling. Laat ze weten dat het normaal is om zich af en toe overweldigd te voelen.
Uiteraard is het herkennen en benoemen van een gevoel niet altijd even makkelijk voor een kind. Wat kan helpen is om contact te maken op toegankelijke momenten, zoals net voor bedtijd. Dan maakt het lichaam en de geest zich klaar voor een periode van rust en komt er ruimte voor reflectie.
Ook kan je zelf voorleven hoe je gevoelens kan bespreken, door zelf af en toe eens te benoemen hoe je je voelt en wat je daarmee gaat doen. Bijvoorbeeld: 'Och, ik voel mij een beetje gespannen, ik ga even een momentje zitten met een lekkere thee.' of 'Oh, ik voel mij écht blij. Ik wil graag wat moois knutselen.'
7. Focus op Kwaliteit in Plaats van Kwantiteit: In plaats van de nadruk te leggen op het aantal cadeaus of activiteiten, richt je op de kwaliteit van de tijd die samen wordt doorgebracht. Maak herinneringen die meer waarde hebben dan materiële zaken. Leg deze momenten vast door middel van foto's, knutselwerken die je samen doet, samen leuke briefjes of herinneringen op te schrijven om te bewaren voor later.
8. Oefen Mindfulness: Leer kinderen eenvoudige mindfulness-oefeningen, zoals diep ademhalen of een korte meditatie. Dit kan hen helpen om te ontspannen en zich te centreren, vooral in drukke momenten.
Als je kind hier moeite mee heeft, kan je gewoon altijd even samen zitten en nagaan welke sensaties jullie voelen: voelt de grond onder je billen hard of zacht, koud of warm? Voelt je kleding zacht op je armen, benen, je buik? Zit er iets niet lekker? Het gaat hem vooral over het bewustzijn en het leren aanvoelen wat wél en niet prettig voelt.
9. Vermijd Overmatige Stimulatie: Beperk het gebruik van schermen en zorg ervoor dat het kind niet te veel wordt blootgesteld aan felle lichten en luide geluiden, vooral in de dagen voorafgaand aan de feestdagen.
10. Geef Keuzes: Laat kinderen keuzes maken in of binnen activiteiten, of wat ze willen krijgen van cadeautjes. Dit geeft hen een gevoel van controle en autonomie en kan helpen om de stress te verminderen en een gevoel van meer grip te hebben in drukkere perioden.
Vreugde en Verbondenheid
De Sint- en kerstperiode kunnen voor gevoelige kinderen een bron van stress zijn, maar met de juiste ondersteuning en strategieën kan deze tijd ook vreugde en verbondenheid brengen. Door aandacht te hebben voor hun behoeften en hen te helpen om te gaan met prikkels, kunnen ouders en verzorgers ervoor zorgen dat deze feestdagen een positieve ervaring worden. Het belangrijkste is om liefdevol en geduldig te blijven, en te onthouden dat het welzijn van het kind voorop staat.
Reactie plaatsen
Reacties